Milliyet.com.tr/ÖZEL Araç piyasasında yıl sonu hareketliliği başladı. Yeni yıl öncesi birçok düzenleme yürürlüğe girdi. Öncelikle 6 ay 6 bin km düzenlemesinde mühlet 1 Temmuz 2025 tarihine uzatıldı.
ÖTV’SİZ ARAÇTA YENİ DÜZENLEME
Engellilere ÖTV’siz araç satışına da birtakım düzenlemeler getirildi. Buna nazaran engelliler aldıkları ÖTV’siz araçları 5 yıl yerine 10 yıl boyunca satamayacak ve satın alınan araçlarda yüzde 20’lik yerlilik oranı istenecek.
TRAFİK SİGORTASI KARARI!
Son periyotta bilhassa ikinci el araç satışında trafik sigortasının 15 gün yerine ‘hemen’ yapılacak olması çokça konuşulmuştu. Bilhassa ikinci el ticareti yapan yetki dokümanlı galericilerin de satın aldıkları araçlar için sigorta yapacak olmaları tartışma yaratmıştı. Galericilere bu kapsamda trafik sigortası kolaylığı sağlandı. Yapılan düzenleme ile sigorta şirketleri galericilere özel trafik sigortasını 30 güne kadar düşürecek.
Peki atılan tüm adımlar piyasaya nasıl yansır? Sıfır ve ikinci el araç piyasasında son durum ne? 2025 sonrası sıfır otoda fiyatlar artar mı?
‘2024 OTOMOTİVDE MİLAT YILI OLDU’
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye pahalandıran İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel şu sözleri kullandı: “2024 yılı otomotiv bölümü için milat kabul edilebilecek ıslahat niteliğinde kararların hayata geçirildiği değerli bir yıl oldu.
‘6 AY 6 BİN KM PİYASAYI DENGELEDİ’
Bu yılda yeni yönetmelik, ÖTV’siz araç satışlarında normların değiştirilmesi, inançlı ödeme sistemi ve trafik sigortası düzenlemesi üzere bölüme yarar sağlayacak pek çok uygulama hayata geçirildi. Son olarak sıfır araçların birinci zamandan sonra belli şartlar altında satışını kısıtlayan 6 ay ve 6000 km yönetmeliğinin 1 Temmuz 2025 tarihine kadar uzatılmasına karar verildi.
Altı ay 6000 km yönetmeliği birinci olarak o devir pandemi şartlarının da beraberinde getirdiği ve piyasa istikrarını olumsuz etkileyen sıfır arabaya erişim ve fahiş fiyatlamalar üzere aksilikleri ortadan kaldırmak ismine 16 Ağustos 2022 tarihinde yürürlüğe girmişti. Geçen vakit ile birlikte ferdî kullanıcıların yönetmeliğe dahil edilmesi, ilan fiyat kısıtlamaları ve öbür eklenen hususları ile bir arada, piyasa ‘dengelerinin tekrar tahsis edilmesindeki en kıymetli argümanlardan bir tanesi oldu.
‘NEGATİF TESİRİ OLMAYACAK’
Yakalanan olumlu ortamın korunması niyetiyle, yönetmelik Ticaret Bakanlığımız tarafından 1 Temmuz 2025 tarihine kadar yine uzatıldı. Kararhali hazırda yürürlükte olmasına karşılık, kârlılık düşük olsa da sıfır araba piyasasında geçtiğimiz yıl ulaşılan ve rekor düzey olan 1.2 milyon bareminin egale edilebileceği, ikinci el piyasasında da son üç aylık periyotta satış adetlerinin yükseldiği bir periyot içerisindeyiz. Bu açıdan değerlendirildiğinde yine uzatma kararının otomotiv piyasası üzerinde negatif bir tesiri olmayacağı, yeni yıl prestijiyle maliyetlerin artabileceği öngörülen süreçte de piyasa ve fiyat istikrarları açısından yarar sağlayabileceği kanaatindeyiz.
‘İLK 3 AYDA ÖTV’SİZ ARAÇ SATIŞLARI YÜKSEK SEYRETMİŞTİ’
2024 yılı başında ÖTV’siz araç bareminin artırılması ile bir arada bu alanda bekleyen talep harekete geçmiş ve yılın birinci üç ayında ÖTV’siz araç satış adetleri hayli yüksek seyretmişti. Bu manada oluşabilecek suistimallerin önüne geçmek ve muhtaçlık amaçlı araba alacak olan engelli vatandaşlarımızın arabaya erişimini kolaylaştırmak ismine satılamaz müddetini 5 yıldan 10 yıla çıkaran taslak Meclis’te kabul edildi.
‘YÜZDE 20 YERLİLİK SINIRI’
Öte yandan karar araçların en az %20 yerlilik oranına sahip olmasını da öngörüyor. Türk otomotiv sanayisindeki yerlilik oranı son beş yılda %45 düzeylerinden %25 düzeylerine düşmüş durumda.
GALERİCİLERE SİGORTA AVANTAJI
Sektörümüzün öncelikli tahlil bekleyen ve biz bölüm temsilcilerinin talepleri ortasında olan hususlarından bir tanesi de yalnızca satış zaman süreçleri için kesilen ve sürecin çabucak ardından iptal edilerek dal içinde aç-kapa sigorta olarak tabir edilen poliçelerin tekrar düzenlenmesiydi.
Sadece zaman süreci için kesilen poliçeler, hizmet alınmadan meslektaşlarımız üzerinde maddi yük yarattığı üzere hem araba satıcıları hem de sigorta şirketleri açısından iş yükü oluşturuyordu. Öte yandan kesilen sigortalar iptal edilse de 15 gün geçerliliğini koruyor, aracın yeni sahibi kaza ya da trafik denetimi anında eski sahibine ilişkin olan poliçeden faydalanabildiğinden haksızlık doğurabiliyordu.
2024 yılı başında Anayasa Mahkemesi iptalden sonra 15 gün geçerlilik müddeti ile ilgili karar alarak bu uygulamayı iptal etti. Bu uygulamanın iptal edilmesi, sigorta düzenlemesinin baştan düzenlenmesine alan açmış oldu. Geçtiğimiz haftalarda, biz dal temsilcilerinin de uzun müddettir taleplerine paralel olarak trafik sigortasının periyot süreçlerinden evvel kesilmesine dair karar yürürlüğe girdi. Lakin karar birinci haliyle meslektaşlarımız üzerinde çok büyük maddi yük oluşturabilecek nitelikteydi.
Bugün ortalama trafik sigorta fiyatları 15 ila 20 bin TL civarında. On araçlık stokla çalışan bir işletme ayda yaklaşık 200 bin TL bütçeyi bu alana ayırması gerekiyor, stok arttıkça meblağ katlanarak artabiliyordu. Bu sebeple genel çizgilerini epey yararlı bulduğumuz uygulamanın araba satıcılarını kapsayan tarafıyla alakalı olarak Ticaret Bakanlığımız ve SEEDK’ya mevzuyu izah ederek tahlil ve tekliflerimizi kendilerine ilettik.
‘SİGORTASIZ ARAÇ SAYISINI DÜŞÜRECEK’
İlgili kurumlarımız taleplerimizi yerinde bularak, yalnızca Yetki Dokümanı sahibi işletmelere özel ve 30 gün periyodik sunulacak trafik sigorta poliçesini geliştirdi. Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran de yeni uygulama hayata geçirilerek meslektaşlarımızın kullanımına sunuldu. Böylece yeni uygulama trafikte bulunanı sigortasız araç sayısını minimum düzeye indireceği üzere, otomotiv bölümünün de uzun müddettir tahlil beklediği bir husus epeyce sürdürülebilir hale getirilmiş oldu.
‘SIFIR ARABA SATIŞLARI REKOR KIRABİLİR’
Sıfır araba piyasasında satış adetleri epeyce tatmin edici bir düzeyde ilerliyor. Geçtiğimiz yıl 1.200.000 adetle rekor düzeye ulaşılmıştı. Bu yıl aralık ayı beklentilere ulaştığı taktirde geçen yılın rekoru egale edilebilir.
İkinci el arabada yılın birinci yarısı düşüş trendi ile geçmişti. İkinci yarısında ise toparlanma başlayarak son üç aylık süreçte satış adetleri manasında yükseliş kelam konusu. Kârlılık düşük olsa da faizlerin yüksek olduğu ve krediye erişimin güç olduğu bir ortamda yakalanan satış adetlerinin epey âlâ düzeyde olduğunu söyleyebiliriz.
YENİ YIL ÖNCESİ ARAÇ ALMAK MANTIKLI MI?
Mevcut talebi korumak ismine sıfır arabada yıl sonu kampanyaları devam ederken, ikinci elde de fiyatlar sabit seyrini müdafaaya devam ediyor. Yeni yıl ile birlikte artması öngörülen maliyetler göz önünde bulundurulduğunda araba almayı düşünen vatandaşlarımız mevcut fiyat ve kampanyalardan yararlanarak, bütçe ve gereksinimlerine nazaran sıfır ve ikinci el araba fiyatlarından yararlanabilirler.
FİYATLARDA 2025 BEKLENTİSİ!
Şu an için en uygun fiyatlı sıfır araba 1 milyon TL düzeyinin biraz altında. 2025 yılı satış adetleri ve fiyatlarını bugünden öngörmek hayli sıkıntı. Farklı değişkenler kelam konusu. Yılın birinci çeyreğinde fiyatlar manasında kıymetli değişimler olmayacağı kanaatindeyiz.
2025 ikinci çeyrekte faiz oranlarında dilek edilen düşüş olduğu ve krediye erişimde kolaylık sağlandığı taktirde, sıfır satış adetleri 1.5 milyon düzeyini görebilir. Birebir biçimde ikinci el araba gerçek satışları da 10 milyon düzeyini geçebilir. Bu noktada yükselen talep fiyatları bir ölçü etkileyecektir. Öte yandan ana belirleyici ögelerden biri de döviz kuru. Döviz kurunda farklılık olduğu taktirde araba fiyatları da dövize paralel etkilenecektir.”