2023 seçimleri yaklaşıyor… Siyaset gündemi seçim atmosferine girdi. Anket şirketleri de kamuoyu araştırmalarını paylaşıyor.
Muhalefete yakın isimlerden olan Metropoll Araştırma’nın sahibi Özer Sencar, iki anket yayınladı. Anketlerde AK Parti’ye yönelimin artması dikkat çekti. Seçmen, mevcut problemlerin tahlili için AK Parti’ye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a güveniyor. Öte yandan, kararsızlar ortasından yüzde 5’lik kesim, AK Parti’ye oy vereceğini söyledi.
Hürriyet Gazetesi Muharriri Abdülkadir Selvi, Özer Sencar’la anket sonuçlarını konuştu. Selvi’nin, “Metropoll’ün anketinden enteresan sonuçlar çıktı” başlıklı yazısı şöyle:
Metropoll Araştırma’nın sahibi Prof. Dr. Özer Sencar siyasi partilerin oy oranlarına ait iki anket yayınladı. Birinde partilerin oy oranı yer alıyordu. Başkasında ise kararsızlarla ilgili bu yılın ocak ayı ile ağustos ayı ortasındaki değişimi gösteren bir tablo yer alıyordu.
Metropoll’ün 13-17 Ağustos tarihleri ortasında 1717 kişi ile yaptığı anketin bilgileri muhalif medyada rahatsızlığa yol açtı. Zira ankette AK Parti ile CHP ortasında 10 puanlık bir fark gözüküyordu. Meğer yaptığı araştırmaların faturasını CHP Genel Merkezi’ne gönderen anket firmalarına nazaran CHP, AK Parti’yi yakalamış ve hatta geçmişti bile. İktidara yakın bir araştırma kuruluşu olmadığı için Metropoll’ün anketi o nedenle işlerine gelmedi. Halbuki Metropoll iktidara da muhalefete de ayna tutuyor.
PARTİLERİN OY ORANI
Metropoll’ün anketinde kararsızlar dağıtıldığı takdirde AK Parti yüzde 33.3, CHP yüzde 23.2, UYGUN Parti yüzde 13.7, HDP yüzde 13.4, MHP yüzde 7.1 çıkıyor. Yeni kurulmuş partiler olan DEVA Partisi yüzde 3.1 çıkarken Zafer Partisi 2.6, Saadet Partisi ise 1.3 ve Yine Refah Partisi ise 1.0 çıkıyor.
MİLLETVEKİLİ SAYISINDA EŞİTLİK
Özer Sencar anket sonuçlarını paylaştıktan sonra Twitter’da birkaç unsurluk tahlil yayınladı. Ben Özer Sencar’ın değerlendirmelerine çok kıymet veririm ancak asıl 6’lı masanın burun kıvırmak yerine kulak kesilmesi gerekiyor. Zira çok gerçek noktalara değiniyor.
Sencar, “Cumhur İttifakı’nın oyu yüzde 40, Millet İttifakı’nın oyu yüzde 41. HDP’nin oyu yüzde 13.
- 1- Bu durumda iki ittifakın çıkarabileceği milletvekili sayısı yaklaşık eşit olacak.
- 2- HDP ile işbirliği yapsalar bile muhalefetin oyu Anayasa değişikliği gerçekleştirmeye yetmiyor” diyor.
PARLAMENTER SİSTEM HAYAL
6’lı masanın en değerli vaadi neydi? Parlamenter Sistemi getirmek. Bu tabloya nazaran 6’lı masanın çıkaracağı milletvekili sayısı Anayasa değişikliği için yetmiyor. Üstüne HDP’nin takviyesini de koysanız 6’lı masa Anayasayı değiştirip Parlamenter Sistemi getirecek olan sayıyı bulamıyor. Muhalefetin Anayasa’yı değiştirebilmesi için en az 360 milletvekili çıkarması gerekiyor. Bu durumda 6’lı masanın en kıymetli projesi olan Parlamenter Sistem’e dönüş daha seçim yapılmadan çökmüş olmuyor mu? 6’lı masanın Parlamenter Sistem vaadi hayal satmak olmuyor mu? Seçimi kazabilseler dahi, çok eleştirdikleri Başkanlık Sistemi ile yönetmekten öteki devaları gözükmüyor. Olağan seçimi kazanabilirlerse. Zira bu oy oranlarına nazaran seçimi kazanmaları mümkün gözükmüyor.
BİR TEZ ÇÖKÜYOR
Bir müddettir cumhurbaşkanlığı seçimini Erdoğan kazanır fakat milletvekili sayısında çoğunluk muhalefetin eline geçer diye AK Parti cephesinde de karşılık bulan bir kıymetlendirme yapılıyor.
Metropoll’ün bilgileri onu yıkıyor. İki ittifakın milletvekili sayısının yaklaşık olarak birbirine eşit çıkacağını gösteriyor. Her olumsuz datayı satın almaya hazır AK Partililere duyurulur.
KARARLI KARARSIZLAR
Metropoll’ün anketindeki kararsızlarla ilgili dataların hak ettiği biçimde değerlendirilmediğini düşündüm. Bunun üzerine Özer Sencar’ı arayıp değerlendirmelerini aldım. Fakat evvel anket sonuçlarını paylaşmak istiyorum.
Kararsızların oranı 2022 yılının ocak ayında yüzde 22.6’yken bu oran ağustos ayında yüzde 13.7’ye gerilemiş. Yani yarı yarıya azalmış. 24 Haziran 2018 seçimlerinde AK Parti’ye oy verenler ortasında kararsızların oranı ocak ayında yüzde 8.1’ken, ağustos ayında bu oran yüzde 4.7’ye gerilemiş.
CHP’ye oy verenler ortasındaki kararsızların oranı ise ocak ayında yüzde 2.4’ken, ağustos ayında yüzde 2.3 olmuş.
KARARSIZLAR NEDEN AZALIYOR
Özer Sencar’a kararsızların oranındaki gerilemenin nedenini sordum. Detaylı bir kıymetlendirme yaptı.
- 1- Seçim yaklaşıyor, vatandaş ona nazaran oyunu şekillendiriyor.
- 2- Seçmenler Erdoğan’ın kasım-aralık ayında erken ya da baskın seçim yapabileceğini düşünüyor.
KARARSIZLAR 6’LI MASAYA GİTMİYOR
Kararsızların oranındaki gerilemenin AK Parti’yi ilgilendiren bu tarafı var. AK Parti’ye oy verenler ortasındaki karasızların oranı ocak ile ağustos ayı ortasında yarı yarıya azalmış. Özer Sencar, son 4 ayda kararsızların oranının yüzde 18.9’dan yüzde 13.7’ye gerilemesine dikkat çekiyor. “Kararsızların oranı 5 puan azalmış. Lakin CHP’nin oyları artmış mı, GÜZEL Parti’nin oyları artmış mı? Kararsızlar azalıyor lakin CHP ve GÜZEL Parti’nin oyları artmıyor. AK Parti’ye gidiyor. Kararsızlar 6’lı masaya gitmiyor. 6’lı masa dışındaki muhalefete gidiyor. Zafer Partisi’ne, HDP’ye ve kısmen DEVA Partisi’ne gidiyor” diyor.
MUHALEFETE NEDEN GİTMİYOR
Özer Hoca’ya kararsızların 6’lı masaya neden gitmediğini sordum. Özer Sencar, “Temel sebebi muhalefetin vatandaşın beklediği güzelleşmeyi sağlayamayacağı. İktidar ekonomiyi uygun yönetemiyor fakat vatandaş muhalefetin daha düzgün yöneteceğine inanmıyor. Muhalefet bu inancı veremedi” diye kıymetlendirdi.
AK PARTİ’NİN OYLARINDAKİ ARTIŞ
Özer Sencar, AK Parti’nin oylarında son dört ayda sistemli bir artış olduğunun altını çiziyor. Aslında datalar de onu gösteriyor. Bu artışın kaynağı olarak kararsızları gösteriyor. Özer Sencar’a bunun nedenini de sordum. “AK Parti’nin oyları 4 ayda kararsızlar dağıtılmadan yüzde 25’den yüzde 29’a çıktıysa her oy, oylarını 1 puan artırıyor demektir. AK Parti’den giden oylar muhalefete gitmiyor. AK Parti yanlışsız işler yapınca tekrar partisine geri dönüyor” dedi.
Erdoğan, enflasyon artışını, hayat pahalılığını görmezden gelmiyor. Tam tersine birinci sorun olarak görüyor. Hayat pahalılığı karşısında vatandaşı rahatlatacak ataklar yapıyor.
ÇÖZERSE REİS ÇÖZER
İcralık olan elektrik, su, telefon ve doğalgaz borçlarının ödenmesi, sıhhat sisteminde yaşanan randevu külfetini sona erdirmek için tabip maaşlarındaki artış, taban fiyatta orta artırım, memur ve emeklilere enflasyonun üzerinde maaş artışının sağlanması ve tarımda taban fiyat artışları üzere vatandaşı rahatlatacak adımlar atıyor.
Özer Hoca bunun kararsız olan AK Parti seçmeninde, “Reis tekrar meseleye el attı ve çözüyor. Yaparsa Erdoğan yapar” algısının tekrar güçlenmesine neden olduğunu söylüyor. Tahlili Erdoğan’da görünce kararsız seçmen tekrar AK Parti’ye dönüyor.