Son günlerde Türkiye’nin en çok konuşulan ismi hiç elbet vazifeden uzaklaştırılan Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer oldu. Özer, “PKK/KCK silahlı terör örgütü üyesi olmak” kabahatinden 30 Ekim’de tutuklandı ve akabinde vazifeden uzaklaştırıldı.
Tüm bu yaşananların akabinde Özer’in akademisyen kimliği art planda kaldı. 2009 yılında ABD’de yaptığı araştırma sonucu yazdığı “11 Eylül, ABD Türkiye ve Küreselleşme” takdim tezi ile Süleyman Demirel Üniversitesinde profesör olan Özer, üniversitede, bölüm başkanlığı, merkez müdürlüğü, dekanlık, kurucu dekanlık, rektör yardımcılığı ve senato üyeliği vazifelerinde bulundu.
Özer’in akademik mesleği bununla hudutlu değil. 2012-2017 yılları ortasında Toros Üniversitesinde Kentleşme ve Mahallî İdareler Uygulama ve Araştırma Merkezi’ni kurdu ve yönetti. 2022-2023 Bahçeşehir Üniversitesi öğretim üyesi olarak Göç ve Kent Araştırmaları Merkezi’nde danışman öğretim üyesi olarak çalıştı.
Yerel, ulusal ve milletlerarası gazetelerde, mecmualarda araştırmaları, köşe yazıları ve makaleleri yayımlanan Özer, birçok ulusal ve milletlerarası toplantı tertipledi, kongre ve sempozyumun düzenleme kurulu başkanlığını yaptı. Özer’in bugüne kadar yayımlanmış 200’ün üzerinde ulusal ve milletlerarası bilimsel makalesi, 350 civarında bildirisi ve dördü roman, biri göç konusunu işleyen sinema senaryosu olmak üzere 38 kitabı bulunuyor.
“KÜRT SIKINTISINDA TAHLİLİN NERESİNDEYİZ”
Özer, son olarak “İnsanlık Nereye Gidiyor” ve “Tarih-Toplum-Siyaset Üçgeninde İnsan” başlıklı iki kitap yayımladı.
Odatv de eski Esenyurt belediye liderinin akademisyen kimliğine ve “Kürt sorununa” bakışına ışık tutuyor.
Örneğin, Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfının dergisi Toplum ve Hukuk’un 17’nci sayısında Özer’in, “Kürt probleminde tahlilin neresindeyiz? Sorun tahlili ve beklentiler” başlıklı bir makalesi yayımlandı.
Özer, bu yazısında, 5 Kasım 2009’de “Kürt açılımı” konusunda Toplum ve Hukuk Dergisi tarafından İstanbul’da düzenlenen toplantıda sarf ettiği konuşma metninden ve 2010 yılında “Beş Büyük Tarihi Kavşakta Kürtler ve Türkler” kitabından yararlandı.
“BUNCA KAN DÖKÜLÜRKEN BAŞ YORULMAMASINI YADIRGIYORUM”
Özer, bilim insanlarının “Kürt sorunuyla” ilgili neden ilgilenmesi gerektiğini yazısında şöyle söz ediyor:
“Uzunca bir müddettir Kürt Sorunu üzerine baş yormakta olan bir sosyolog olarak bilim insanlarının, bilhassa de toplumsal bilimcilerin, sosyologların, bu sıkıntıdan ötürü bu denli kan dökülürken bile, araştırma yapmamalarını, baş yormamalarını, konuşmamalarını yadırgıyorum. Halbuki bilim adamları olarak iki açıdan bu sıkıntıyla ilgilenmek gerekir: Birincisi, esasen sosyoloğun bir vazifesi de problemli toplumsal olay ve olguları incelemek ve araştırmak olduğundan bir toplumsal hadise olarak hususla ilgilenmeliler. Başka bir deyişle bu çeşit olay ve olguları araştırmak ve incelemek bir lütuf değil, her şeyden evvel sosyoloğun misyonudur. İkinci olarak, bu ülkede yaşayan bilim insanları olarak bu sıkıntıda bu denli sorun yaşanırken -kimi istisnalar hariç- hiçbir şey yokmuş üzere davranmak etik değildir. Bilakis bu türlü bir durumda, çalışma yapmak, aklın ve bilimin ışığı ile yol göstermek bilim adamı sorumluluğunun ötesinde ahlaki bir sorumluluktur.”
“ÇANKAYA’NIN SİPARİŞİYLE TARİH YAZDILAR”
“Bedeli ne olursa olsun Kürt meselesinin çözülmesi artık bir mecburilik halini almıştır. Resmi tarih, zalimlerin zulmünün cezasız kalmasını sağlar, bir çeşit beraat ettiricidir” diyen Özer, “Kürt sıkıntısında cumhuriyet tarihinin şifrelerini” şu sözlerle açıyor:
“Vatandaşları için katıksız, saf bir tarih yapmak isteyen Cumhuriyet’le birlikte Osmanlı, Selçuklu ve İslam geçmişi tarihin çöplüğüne atılırken, başta Sümerlerle, Hititlerle olmak üzere, Çin ve Hindistan’dan Avrupa’ya kadar yeryüzünde tüm lisan ve uygarlıkların kaynağı olarak Orta Asya Türkleri gösterilir. Çankaya’nın bu resmi görüşünü kanıtlasınlar diye devlet bursuyla Avrupa’da yetiştirilen tarihçiler yurda dönünce sipariş üzerine tarih yazmadılar mı? Uzun yıllardır anlatılan Anadolu beşerinin anti-emperyalist kurtuluş savaşı verdiği söylemi ise kendilerine atfedilen ulusal kimliklerinden bihaber Anadolu köy ve kasabalarındaki Türk ve Kürt Müslümanların, işgalci Hıristiyan ordularıyla, işbirlikçi Rum ve Ermeni azınlıklarına karşı, dinleri ismine seferber edilişleriyle uyuşmuyor. Tıpkı yıllarca Kürtlerin Türk olduğu ya da dağlı Türkler olduğu tezinde olduğu üzere. (Kart kurt söylencesini ise hiç söylemeye bile gerek yok)
ERDOĞAN VE DEMİRTAŞ ÜZERE MALAZGİRT ÖRNEĞİ
“İnanıyor ve biliyoruz ki her türlü aksiliğe karşın Türkler ile Kürtlerin birlikte olacağı noktalar ayrılık noktalarından daha çoktur ve daha güçlüdür” diyen Özer, “birlikte yaşamanın kavşaklarını” söz ederken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eski HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş üzere Sultan Alparslan ve Malazgirt Meydan Muharebesi örneğini veriyor.
Erdoğan, “Alparslan’ın ordusunda Türk de vardır, Kürt de vardır, Arap da vardır. Malazgirt Zaferi, Türk’ün de, Kürt’ün de ortak zaferidir. Bu zafer yalnızca Türklere, yalnızca Kürtlere değil, Türk-Kürt kardeşliğine de Anadolu’da bir yurt inşa etmiştir” derken Demirtaş ise “Tarih kitaplarında Alparslan’ı görürsünüz, Malazgirt’ten Anadolu’ya giriş yaptığını görürsünüz. Fakat bu sahtekarlar Alparslan’ı konuşurlar, Mervaniler’i konuşmazlar. Alparslan kimin takviyesiyle Malazgirt’ten girdi onu yazmazlar. 100 sayfa Alparslan’ı okursunuz fakat Mervani Kürtleri’nin 10 bin süvariyle Alparslan’ın yanında olduğunu, onun gücü onun dayanağıyla Mervani Kürt Devleti’nin açtığı yoldan Türkler’in Anadolu’ya girdiğini tarih kitabında okuyamazsınız” dedi.
Her iki isim de “ezbere tarihle” konuşuyor. Ne Türki Hükümdarı İlsu-Nail’i biliyorlar ne Amasya Oluz Höyük kazılarını duydular ne de M.Ö. 2200 yıllarına ilişkin Anadolu yazıtlarından haberleri var.
Biz en düzgünü şu haberimizi buraya iliştirelim ve Özer’in yazısına geri dönelim…
İlgili haberi okumak için tıklayınız:
“MALAZGİRT KAVŞAK, CİZRE AYRIŞMA”
Erdoğan ve Demirtaş’ın “ezberlerine” Özer de katılıyor. “Malazgirt”e geçmeden evvel şunları diyor Özer:
“Öncelikle bu türlü bir mevzuyu incelerken neden tarihi kavşak kavramını kullandığıma ve neden bunu yalnızca aşikâr birtakım kavşaklarla hudutlu tuttuğuma bir açıklama getirmem gerekiyor” diyen Özer, şöyle diyor:
“Türkler ve Kürtler açısından bahsi geçen kıymetli kavşaklar, buluşma yahut ayrışma noktaları olarak öne çıkan tarihi dönemeçler, kıymetli olayların gerçekleştiği yer, vakit ve yerlere işaret ediyor: Bu nedenle Malazgirt, Çaldıran, Cizre, Erzincan ve Erzurum üzere yerler birer tarihi sembol olarak öne çıkıyor. Bu tarihi yerleri her iki halk açısından da, buluşma yahut ayrışma noktaları bakımından beş büyük kavşak olarak değerlendiriyorum. Uzun yıllar birlikte yaşamanın temelleri bu kavşaklarda atıldığı üzere ayrışma ve çatışma noktaları da buralarda yaşanmıştır. Bu geçmiş gerçek bilinmeden gerçek bir gelecek kurulamaz. Örneğin Malazgirt, Çaldıran birlikte yaşamanın kavşakları olurken, Cizre ayrışmanın tohumlarını ekiyor, Erzurum başta birliği kurmanın teminatı iken sonradan tıpkı vakitte isyanların çıkış noktası haline geliyor. Neden? Bu sorular cevaplanmadan bu günü hakikat okumamız mümkün görünmüyor. Ayrıyeten bu kavşaklara her iki halk açısından birlikte bakmanın yanında farklı ayrı bakıldığında farklı manalar içerdiğini de belirtmek gerekiyor.
Örneğin, Türkler açısından bakıldığında, Malazgirt büyük değer taşıyor; zira Malazgirt Savaşı ile Selçukiler Anadolu’ya yerleşip yayılıyor. Çaldıran ile bir türlü koruyamadığı doğu hududunu Kürtlerle ‘etten kaleler’ biçiminde muhafazaya alıyor Osmanlı. Botan’da (Cizre) imparatorluğu merkezileştirmek ismine uygulanan baskı siyasetleri sonucunda Botan Beyliği ortadan kaldırılıyor fakat birlik, beraberlik de bu teşebbüsle dinamitleniyor. Birinci başkaldırı, birinci önemli çatışma burada baş gösteriyor, bir daha da eskisi üzere olmuyor, olamıyor. Erzincan’da kurduğu üst ile, II. Abdülhamid’in uyguladığı ‘sadakat politikası’, ümmet temelinde tekrar Kürtleri kendine (Halifeye) ve saltanata bağlamayı başarıyor. Erzurum’da ise Mustafa Kemal, hilafetin de tesiri ile Kürtlerle kurduğu ittifak sonucunda Kurtuluş hareketini doğuda Kürtlerin takviyesi ile başlatıyor ve sonuca gidiyor, lakin sonrasında malum gelişmeler yaşanıyor. Bunlar Türk cephesinden bakılınca görünenlerdir.”
“MALAZGİRT’İN KAPILARINI TÜRKLERE AÇAN KÜRTLER”
Kavşakların bir de Kürt cephesinin olduğunu belirten Prof. Dr. Özer, bunun Kürtler açısından Türklerinki kadar memnunluk verici olmadığını söz ediyor ve devamında şunlar yazıyor:
“Malazgirt’in kapılarını Türklere açan Kürtler bu aksiyonlarıyla Türklerin bu coğrafyada yalnızca hâkim bir devlet olmalarını değil, tıpkı vakitte Kürtler üzerinde de vakitle yerleşip kurumsallaşacak bir egemenliğin kapısını açmış oldular. Bu ilgi Malazgirt’te başlıyor, Çaldıran ile pekişiyor. Kürtlerin verdiği büyük dayanak sayesinde yalnızca doğudan gelen Şia tehdidi durdurulmuyor, tıpkı vakitte Yasal Süleyman’ın tabiri ile, bu hudutta Şia yayılmasına karşı ‘Kürtlerden Kaleler’ oluşturuluyor.
Doğu sonunun Kürtlerle teminata alınması Kürtlerin bir süre itimat içinde ve özerk biçimde yaşamalarını sağlıyor, Osmanlı’nın da bu teminattan ötürü batıya daha rahat açılmasına, sefer etmesine yol açıyor. Fakat sonraki kavşak olan Botan’da II. Mahmut ve Abdülmecid’in uyguladığı baskı siyasetleri sonucunda Kürtlerle kurulan ittifak bozuluyor. Burada yüzyıllar uzunluğu Kürtlerin ağır takviyesi ile büyüyüp kurumsallaşan güç, kendisini büyüten halkın zirvesinde patlıyor. Bundan sonra yer yer düzgünleşme emareleri görülse bile gerçek kardeşlik ve ittifak bir daha güzelleşip kendine gelemiyor. II. Abdülhamid’in Pan-İslamist siyaseti yalnızca Kürtleri Ermenilere karşı başarılı bir biçimde kullanmakla kalmamış, tıpkı vakitte Kürdü Kürde karşı da başarılı bir biçimde kullanmıştı. Tıpkı siyaset Erzurum’da devam ediyor. Lakin Kurtuluş Savaşı bitip işin rengi ortaya çıktığında tekrar ayaklanmalar baş gösteriyor; beraberinde kan ve bastırmalar geliyor.
Çağın ve konjonktürün de yardımı ile ortaya çıkmış olan Kürt sorunu uzunca bir devir üstü betonlanarak buzdolabına konuluyor. Konjonktür değişince buzlar çözülüyor, sorun bütün boyutları ile tekrar ortaya çıkıyor. Bu sefer de yönetenler sıkıntıyla direkt yüzleşmek istemiyor. Bu yaklaşım sorunu çözmek yerine içinden daha da çıkılmaz hale getiriyor.
DÖNEMLERİ TEMSİL EDEN ŞAHSİYETLER
“Türklerle Kürtlerin tarihteki müsabakaları birebir vakitte o periyotlara damgalarını vuran şahsiyetlerin tahlilini gerektiriyor” diyen Özer, şunları yazıyor:
Türklerle Kürtlerin tarihteki müsabakaları tıpkı vakitte o devirlere damgalarını vuran şahsiyetlerin tahlilini gerektiriyor. Bu manada Kürtler açısından, birbirine çeşitli bakımlardan benzeyen (bazı bakımlardan da ayrılan) beş Türk yöneticisi vardır. Bunlar; Alparslan, Yavuz Sultan Selim, II. Mahmut, II. Abdülhamit ve Mustafa Kemal’dir. Bu tarihi kişilikleri Kürtler açısından sembolize eden yerleşim yerleri var. Bunlar Malazgirt, Çaldıran (ya da Çıldıran), Cizre (ya da Cizira Botan), Serhat (Erzincan) ve Erzurum’dur. Her bir tarihi kişilik bir yerde bir coğrafik ünitede Kürtler için mana kazanıyor, sembolize oluyor. Alpaslan Malazgirt’e, Yavuz Çaldıran’da, II. Mahmut Cizre’de, II. Abdülhamit Serhat’ta (Erzincan’da) ve Atatürk Erzurum’da Kürtlerle karşılaşıyor, Kürtler için mana taşıyor. Yalnızca mana taşımak da değil, Kürtlerin Türklerle yazgılarının nasıl gelişeceğinin temelleri buralarda atılıyor. O nedenle bu kişilikler kelam konusu yerler- le birlikte mana kazanıyor ya da Kürt halkı için buralarda sembolize oluyorlar.
Bu yerleşim ünitelerinin Kürt cephesinden bakıldığında mana taşıyan kişiliklerini de birebir oranda vurgulayıp öne aldık ve üstünde durulursa; Malazgirt’te Diyojeni yenen Kürt askerlerini, Çaldıran’da İdris-i Bitlisi’nin diplomasisini,
Cizre’de Bedirhan’ın başkaldırısını, Serhat’ta Hamidiye oluşumunu ve Miralay ve Mirlivaların olumlu olumsuz davranışlarını ve nihayet Erzurum’da baş gösteren tablonun sonradan uygulanmaması savıyla isyan eden Pir Said’in, Ihsan Nuri’nin, Dersimli Rızo’nun isyanları ile sembolleşen başkaldırılarını ve bunların tarihi, toplumsal ve siyasal temelleri incelenmelidir.
“TÜRKLER MALAZGİRT’TEN BAHSEDERKEN KÜRTLERDEN HİÇ BAHSETMEZLER”
Türklerin ve Kürtlerin tarihteki müsabakaları, bağlantı ve çelişkilerini irdelerken bu güne de ışık tutmaya çalışmalıyız. Kürtler ile Türklerin tarihi süreçte karşılaştıkları yerlerin hem yer ve coğrafya prestiji ile ehemmiyetleri var hem de tarihi manada sembolleştikleri için ehemmiyetleri var. Örneğin Türkler Malazgirt’ten bahsederken Kürtlerden hiç bahsetmezler, Kürtler de burada Türklere yapmış oldukları tarihi katkıyı ve işbirliğini pek bilmez, bilenler de bunu her nedense dillendirmez. Meğer tarih gerçek bilinmeden geleceğin hakikat kurulması düşünülemez.
Tarih onu yazan ele bağlı olarak çarpıtılabilir, tarihi gerçeğin, hükümran gücün faydasına bir süre üstü örtülebilir, unutulmaya bırakılabilir, hatta tekrar belirli çıkarlar uğruna aşikâr bir vakitte yok sayılabilir lakin tarihi gerçek asla yok edilemez, ortadan kaldırılamaz; bir gün gelir aydınlanır, aydınlatılır ve ortaya çıkar. Bu coğrafyanın tarihinde de bu türlü hadiseler çoktur, ancak artık 21.yüzyılda hepsi de aydınlanmayı, aydınlatılmayı bekliyor.
İnanıyoruz ki geçmiş bilinmeden bu gün gerçek kavranamaz. Bu iki adım şayet atılmaz ise gerçek bir gelecek perspektifi de ortaya çıkmaz. O nedenle bu cins etnik-politik meselelerin tahlilinde tarih şuuru büyük rol oynamıştır. Şayet hakikat kullanılırsa Kürt meselesinde da misal bir yol kullanılarak sonuç alınabilir.”