BM İnsan Hakları Ofisi, Kasım 2023 ile Nisan 2024 tarihleri ortasında Gazze’de savaş kabahati teşkil edebilecek sivillerin öldürülmesi ve milletlerarası hukuk ihlallerine ait raporunu paylaştı.
Sivil nüfusa yönelik yaygın yahut sistematik atakların insanlığa karşı cürüm teşkil edebileceği belirtilen raporda, ulusal, etnik yahut dini bir kümesi büsbütün yahut kısmen yok etme niyetiyle yapılan taarruzların ise “soykırım suçu” teşkil edebileceği uyarısı yapıldı.
Raporda, İsrailli yetkililerin, çatışmanın sona ermesinin Gazze’nin büsbütün yıkılmasına ve Filistin halkının göçüne bağlı olduğu tarafındaki tekrarlanan açıklamalarına dikkati çekilerek, Filistinlilere yönelik ayrımcılığı, düşmanlığı ve şiddeti, hatta Filistinlilerin ortadan kaldırılmasını legalleştirme eforlarına yönelik açıklamaların da belgelendiği kaydedildi.
ÖLÜMLERİN YÜZDE 70’İ BAYAN VE ÇOCUK!
BM İnsan Hakları Ofisi’nin, Gazze’de taarruzlar, bombardımanlar ve başka atak hareketleri sonucu öldürülenlerin şahsî bilgilerini doğruladığı aktarılan raporda, “Bu ölümlerin şu ana kadar yaklaşık yüzde 70’inin çocuk ve bayan olduğunu tespit ettik. Bu durum, ayrımcılık ve orantılılık da dahil memleketler arası insancıl hukukun temel unsurlarının sistematik olarak ihlal edildiğini gösteriyor. Doğrulanmış ölümlerin yaklaşık yüzde 80’i konut veya gibisi yerlerde öldürüldü. Bunların yüzde 44’ü çocuk ve yüzde 26’sı bayan.” tabirleri kullanıldı.
Gazze’deki vahim ihlaller ve olası vahşet hataları için hesap verilmesi istikametinde davet da yapılan raporda, “Uluslararası Adalet Divanının (UAD) süreksiz önlemlerle ilgili kararlarında, İsrail’in soykırım ve bununla alakalı yasaklanmış davranışları tedbire, muhafaza ve cezalandırma konusundaki milletlerarası yükümlülüklerinin altını çizdi.” denildi.
“İSRAİL MEMLEKETLER ARASI YÜKÜMLÜLÜKLERE TAM OLARAK VE HEMEN UYMAK ZORUNDA”
Raporda görüşlerine yer verilen BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, İsrail’in bu yükümlülüklere tam olarak ve ivedilikle uymak zorunda olduğunu vurguladı.
Türk, raporda yer alan ihlaller, İsrail’in Gazze’nin kuzeyindeki akınları ve BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerini etkileyen mevzuatı kabul etmesi dahil en son yaşanan göz önüne alındığında, İsrail’in memleketler arası yükümlülüklerine uymasının daha kritik ve acil olduğunu bildirdi.
Uluslararası hukukun önemli biçimde ihlal edildiğine ait tezlerin muteber ve tarafsız yargı organları aracılığıyla gerektiği üzere soruşturulması gerektiğinin altını çizen Türk, ilgili tüm bilgi ve kanıtların toplanıp saklanmasının kıymetine işaret etti.
Türk, ülkelerin vahşet kabahatlerini önlemek için harekete geçme yükümlülüklerini hatırlatarak, mevcut çatışmayla ilgili olarak Uluslararası Ceza Mahkemesi dahil hesap verebilirlik düzeneklerinin çalışmalarını desteklemeleri gerektiğine de işaret etti.
BM üyesi ülkelerine memleketler arası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uygun olarak çatışmaya taraf olan bir ülkeye silah satışı yahut transferinin yanı sıra askeri, lojistik veya mali desteklerini kıymetlendirme davetinde bulunan Türk, “Bu takviyenin milletlerarası hukukun önemli formda ihlal edilmesi riskini taşıması halinde bu dayanağın sona erdirilmesi gerekir.” tabirlerini kullandı.
Türk, “Sivillerin eşi gibisi görülmemiş seviyede öldürülmesi ve yaralanmasının, memleketler arası insancıl hukukun temel prensiplerine, yani akında ayrımcılık, orantılılık ve tedbir prensiplerine uyulmamasının direkt bir sonucu olduğunu gösteriyor. Maalesef belgelenen bu ihlaller, savaşın başlamasından bir yıl sonra bile azalmadan devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Gazze’deki şiddetin ivedilikle durması gerektiğini de vurgulayan Türk, esirler ve keyfi olarak gözaltında tutulan Filistinlilerin hür bırakılmasının yanı sıra Gazze’ye büyük ölçekte insani yardımların ulaştırılması gerektiğinin de altını çizdi.