CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Kurulu Üyesi Ömer Fethi Gürer, “Tarım ve Orman Bakanı sanki tarımda hiçbir sorun yokmuş üzere bahisleri anlatıyor. Köye, tarlaya, üretim alanlarına gittiğimizde bu yıl üretilen eserlerin birçoklarının tarlada kaldığını yerinde görüyoruz. Üretici için kara bir yıl yaşandı. Zerzevat üretiminde artış çöpe gitti. Hasat bitti. Çiftçiden eser çıktı. Bu defa rafta tüketiciye eser fiyatı katlanarak artışla satış sağlanıyor” dedi.
“ÜRÜNLER TARLADA ÇÜRÜDÜ, ÜRETİCİ KAZANAMADI”
Bu yıl, yüksek girdi maliyetlerine karşın üreticinin eserinden para kazanamadığını söyleyen CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Nakliye ve personellik maliyetleri, eserin tarla satış fiyatını karşılamadı. Üretici emeğinin mkarşılığını alamadı.” tabirlerini kullandı. Gürer, tarımda üretim planlamasına fakat 22 yıl sonra geçildiğini belirterek, planlama eksikliğinin büyük meselelere yol açtığını vurguladı. “Cumhurbaşkanlığı programında yer aldığı biçimiyle, 7 milyar 333 milyon liralık arz açığı olan eserlerde 2025 yılında ithalat yapılacak. Türkiye’nin Avrupa’da ya da dünyada besinde birinci sırada yer aldığı eserler fındık, kayısı, narenciye üzere eserlerdir. Buğdayda açığımız devam ediyor, bitkisel ham yağ ve ayçiçek tohumu üzere eserlerde de açığımız sürüyor. Pirinç,Mısır,Soya,Fasulye, Mercimek,Ayçiçek gibi benzeri eserlerde de açığımız devam ediyor. 21 eserde arz açığımız var.Bunlar, stratejik kıymeti olan eserlerdir. Onun için Türkiye’nin tarım siyasetlerini ihraç ettiği eserler üzerinden değil, ithal ettiği eserler üzerinden okumak gerekir.” dedi.
“HAYVAN İTHALATI SORU İŞARETLERİ YARATIYOR”
Hayvancılık dalında de büyük meseleler olduğunu belirten CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Hayvancılıkta hayvan varlığını üst üste toplayarak “hayvan varlığımız arttı” demek yerine, 2 yılda 1 milyon 200 bin hayvan neden ithal edildi, bunun açıklanması lazım. Şayet Türkiye’de hayvan varlığı kâfi ise, bu ithalata gereksinim duyulması demek, ya bir rant uğruna ya da farklı bir maksatla yapılıyor demektir. Zira kâfi hayvan varlığının olduğu yerde neden et ve hayvan ithalatı devam eder? Neden et piyasası istikrarlı değil?Bu soru boşlukta kalıyor.” diye konuştu.
“SU YOKSULU TÜRKİYE’DE ÇAĞDAŞ SULAMA USULLERİ YETERSİZ”
Türkiye’nin su yoksulu bir ülke olduğunu ve çağdaş sulama metotlarında çok geride kaldığını belirten Ömer Fethi Gürer, “Hala çağdaş sulamanın %35’lerde olduğu, su yoksulu bir ülkede, problemlerin bu süreçten sonra da artarak devam etmesi, besin arzında meseleleri da beraberinde getirecektir. Bunun için çağdaş sulama metotlarına süratle geçilmeli, Akdeniz’e ve Karadeniz’e akan ve direkt yeryüzüne çıkan su kaynakları yanlışsız değerlendirilmeli. Türkiye’nin tarımda yapacak çok işi var, zira kayıp 22 yıl var. 22 yılda tarım resmen çökertildi. Tekrar ayağa kaldırılması için alınması gereken tedbirler başta çiftçi, besici, üreticiler olmak üzere, onların girdi maliyetleri düşürülmeden, eserleri paha bulmadan, kooperatifçilik geliştirilmeden ve arz açığı olan eserlerde hakikat bir planlama yapılmadan, tarımdaki problemlerin bitmesi mümkün değildir.” biçiminde konuştu.
“TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ ÜRETİCİNİN YANINDA OLMALI”
Patates üretiminde de büyük dertler yaşandığını lisana getiren CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Niğde bölgesinde 1 milyon ton patates yetişiyor. Bu patatesin, bu yıl tarlada %35’i satılmalı, %65’i ise depolanmalıydı. Fakat o denli olmadı, neredeyse tamamına yakını depolandı. Zira kışlık patates için tüccarın verdiği fiyat, maliyetin neredeyse yarısıydı. Şu anda eser depoda. Bu bahiste davette bulunduk, Toprak Mahsulleri Ofisi eliyle eserin alınması istikametinde. Bu bahiste yapılması gereken, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin eseri alıp parasız dağıtması değil; üretim maliyeti artı makul kârla eseri alması ve rafta eser fiyatı arttığı vakit, Tarım Kredi Kooperatifleri eliyle ve başka satış kanalları ile piyasayı dengelemesidir. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin bu türlü de bir misyonu vardır.” dedi.
ÜRETİCİNİN ÇIKARI DÜŞERKEN, TÜKETİCİ FAHİŞ FİYATLARLA KARŞILAŞIYOR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Ürün üreticiden çıktıktan sonra fiyatı artıyor, üretici kazanmıyor, tüketici değerli esere mahkûm ediliyor ve bu ortadaki aracılık sistemine karşı bir düzenleme bugüne kadar gerçekleşmedi. En kıymetli meselelerden biri de bu: Tarladaki eserin üretim maliyetini düşürmek, tüketiciye ulaşım kanallarını daraltmak. Böylelikle fahiş fiyat ortadan kalkar. Domates tarlada bir buçuk liraydı, markette artık 100 liraya dayanmış durumda. Biber, patlıcan, bu yıl üreticisine para kazandırmayan eserlerin raf fiyatları süratle yükseliyor. Markete gittiğiniz zamanki fiyat, hasat bittiği için, doğal olarak bilhassa de seralarda yetiştirildiğinden nakliyesi, bakım masrafları dahil fiyatı da artırıyor. Bu şunu gösteriyor: Türkiye, planlamayı yalnızca üretim evresinde değil, tüketimde de hakikat halde yapmalıdır. İşlenmiş besine, dondurulmuş besine, katma kıymetli eserlere dönük çalışmalar gerçekleştirilmeli. Birtakım ülkeler kavunu kurutuyor, biz de kavun tarlada çöp oluyor. Domates kurutuluyor, hem de salça yapılıyor; bizde yeniden çöp oluyor. Bunun üzere kurutma, sürece, dondurma ya da katma bedelli esere dönüştürme tesislerinin sayısının arttırılması ve teşvik edilmesi, eserin yıl uzunluğu kullanılabilir boyuta taşınacak düzenlemelerin beraberinde getirilmesi lazım. Yani, tarlada eserin çöp olması kabul edilebilir bir durum değil. Ancak 2024 yılı, çiftçinin ürettiği neredeyse tüm eserlerin tarlada çöp olmasına yol açtı.” diye konuştu.
GİRDİ MALİYETLERİ VE ÇİFTÇİNİN ARTAN BORÇLARI
Çiftçilerin en büyük sıkıntılarından birinin de girdi fiyatlarının yüksekliği olduğunu belirten CHP Milletvekili Gürer, “Bu yıl, geçen yıla nazaran buğday %12, arpa %3, pancarda ise %28’lik artışın verilmesi ile alım fiyatlarının düşük tutulması, gelecek yıllarda problemlerin artmasına yol açacaktır. Çiftçi kayıt sistemine dahil çiftçilerin TARSİM’den de faydalanmasının yolunun açılması, sigorta sisteminin de yine düzenlenmesi gerekiyor. Zira bu yıl görüldü ki, mevsiminden yaklaşık bir ay evvel eserlerin oluşması öbür problemler da yarattı.” dedi.
TARIMDA ZARARLILAR VE ESER KAYBI
Türkiye’nin tarımında, zararlılar nedeniyle önemli üretim kayıpları yaşadığını belirten Gürer , “Ülkemizde tarıma yönelik sıkıntılarda farklılaşmalar da ağırlaştı. Akdeniz sineği, beyaz sinek, domates güvesi ve tarla faresi üzere zararlılar bitkileri kıymetli ölçüde, üretim manasında ziyan verdi. Fındıkta da kokarca, Türkiye’de gündem olmasına karşın hala tedbir alınmadı. Akdeniz sineğini bilhassa narenciye dışında, Niğde’de dahi şeftaliden elmaya kadar birden çok esere verdiği ziyana karşı tuzak denilen uygulama hariç bir ilaç geliştirilmedi. Yaklaşık 10 yıldır bu ziyanlar var, fakat daha da yaygınlaşıyor.” diye konuştu.
2025 YILI TARIM PLANLAMASI VE ÇİFTÇİLERİN BEKLENTİLERİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “2025 yılı yanlışsız planlanmalı. Üretilen esere alım fiyatı, çiftçinin ve üreticinin kârını sağlayacak boyutta taşınmalı. Girdi fiyatları mutlak suretle düşürülmeli. Yem ve gübre üzere sübvanse edilmesi gereken ve desteklenmesi gereken girdiler için kâfi dayanak verilmeli. 2025 yılı bütçesinde, ulusal gelirin %1’i 615 milyar, bu da Tarım Kanunu’nun 21. unsuruna nazaran çiftçiye verilmesi gereken takviye fiyatıdır. Bugün Sayın Bakan da açıkladı; verilen takviye 135 milyar lira. Bu 135 milyar lira, çiftçinin beklediği bir takviye değil, Milli gelirin % 1 Çiftçiye verilmeli idi. Çiftçilerin bankalara borçları artıyor, problemleri katlanıyor, tarlasına haciz geliyor. Bu süreçte üretenin yanında olunmazsa, 2025 yılında kasvetler daha da katlanacaktır.” diye konuştu.