Deprem uzmanı Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Kocaeli Kandıra Kültür ve Etraf Derneği (KANÇED) ile Kocaeli Etraf Platformu’nun İzmit’teki Kocaeli Hür Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası (KSMMMO) binasında düzenlediği programda açıklamalarda bulundu.
Ses Kocaeli’deki habere nazaran Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan şunları söyledi:
“Bugün bu kentte, Kandıra’da bir tesis yapılmak isteniyor lakin vatandaş istemiyor. Kocaeli’nin alan kullanımına bakarsak büyük bir alanın orman olduğunu görüyoruz. Yapılacak tesisin olduğu yerde hem sulak hem de orman alanı. Afet sözünün Türkçesi kırandır. Bu ülke kıran ülkesi, kıranı geçiren ise biziz. Kocaeli aslında bir heyelan kenti, zelzeleler aslında bu kentte az gerçekleşen afetlerden.
Kocaeli’nin nüfusu artıyor, bugün olduğu üzere artış artarsa yakında 3 milyon olabilir. Artan nüfusun çöp çıkarma sayısı da artar. Kocaeli 825 gram günlük kişi başı çöp çıkıyor. Günlük üretilen çöp ise 1850-1950 ton. Bu çöpün bertaraf edilmesi kural. Kocaeli’nin çöpünü İstanbul ya da Sakarya’ya götürecek hali yok. Arkadaşlar bir komite kurulduğunu ve çeşitli yerlerin tesis için önerildiğini ama bu yerlerin kabul görmediğini söylediler. Kandıra’daki yapılmak istenen yerde ise yaşayan beşerler var ve bu tesisin neden bu bölgede yapılmaması gerektiğini ortaya koymuşlar. Ülkemizdeki çöp karmadır, gerekli ayrıştırmayı yapmadan çöpü attığınız için çöpün maliyeti de çok artıyor.
Kocaeli’nin çöpleri ne oluyor? İZAYDAŞ tesisinde bu çöpler yakılarak yok ediliyor. Bu nedenden ötürü Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ‘Bu çöpü yakmayalım’ diyor ve yurt dışından modellere bakıyor. Sonucunda kurutmalı sistemi buluyor. Çöpten yakıt üretip çimento üreten fabrikalara satmayı düşünüyor. Yapılmak istenen alanı gördüm, orası yeşil bir alan. Bunu unutmamak lazım. 50 ağaç bölümü yapılacağını Kandıralılar, 5 bin ağaç kesileceğini de Kocaeli Büyükşehir Belediyesi söylüyor. Büyükşehir etrafa 3 bin çam ağacı çekileceğini de tabir ediyor. Bölge su kaynakları açısından kıymetli ve korumak gerekir, bölge Roma periyodundan kalma tarihi bir bölge. Arkeolojik açıdan değerli bir alan Akçakese.
Değerli sular boş boş akıyor, İSU bunu kıymetlendirmeli. Bol su var, Sarısu toplama çanağına toplanıp Karadeniz’e dökülüyor. Su çok pahalı, petrolden de bedelli. Kandıralı çevreciler, bu tesiste ‘Evet, kurutmalı olacak lakin kalıntılar ne olacak?’ diyor. Tesis içerisinde vadiler var, o alanlara toplanma olacak. Tesiste hiçbir atığın biyolojik atık olmayacağı söyleniyor. Kandıra cennet üzere bir yer. Oraya F Tipi Cezaevi yapılması kıyımın başladığını en somut göstergesi. Kandıra yapılan OSB ve çeşitli yapılara doldurulmaya başlandı. Tesis yapılınca kamyonların gidip geleceği söyleniyor ancak Kocaeli Büyükşehir Belediyesi bunun bu türlü olamayacağımı tam olarak bu türlü olmayacağını söz ediyor.
Projede biriktirme alanları var, bu alanlara lot1, lot2 üzere isimler koyulmuş durunda. Kandıra’da geçirgenliği ve gözenekli geçirimi olan toprak var. Sarsıntı olması halinde ne olacağı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ile AFAD tarafından çalışılmış. Bu tesisin tek katlı olacağı belirlenmiş. Sarsıntı deneyi çalışılmış, bölgede olacak bir sarsıntıdan etkilenme oranı 0,1 gal olarak belirlenmiş. Bu da zelzeleden etkilenme durumunun hayli düşük olduğunu ortaya koyuyor. Geçmişte olmuş zelzelelere baktığımızda alanın zelzele açısından sorunsuz olduğu görülüyor. Tamam, bölge sarsıntı açısından inançlı de burası yerleşim açılmalı mı?
‘BURASI İNCELENESİ BİR ALAN’
Bölgede yer kayması kelam konusu ki fazlaca toprak kütlesi kayıp alanı doldurabilir. Bölgede birçok su gözesi var, bu sular Sarısu’nun akıntısını sağlıyor. Alanda yer kayması olmadığı söz ediliyor lakin Pirciler Köyü’nde kayma gördüm, o bölgede ağaçsızlaştırma olursa kayma çok daha şiddetli olabilir. Bölgedeki suların toplandığı bölge Akçakese’dir. Arkeolojik olarak baktığımız vakit burası incelenesi bir alan. Bölge suyun kaynadığı bir alan, o sular dereleri oluşturuyor. Kandıra’da sarsıntı çekincesi yoktur lakin korunması gereken bir tabiat ve su kaynakları vardır, bu alanlar kıymetli. Kandıralı beşerler ‘Doğru bir yer seçimi yapılsın, biz dayanak veririz’ diyorlar. Keşke bugün burada Büyükşehir Belediyesi’nden de isimler olsaydı.
‘KOCAELİ’DE SARSINTI TEKRAR OLACAKTIR’
1999 yılında sarsıntı öncesi Kocaeli’nin ovası ve Gölcük bölgesi zelzele açısında gergin bir görünüme sahipti. Zelzele oldu, yerin gergin durumuna bir daha baktık ve Gölcük başta olmak üzere Karamürsel’in gerginliği attığını gördük. Artık Maltepe ve Bursa etrafında gerginlik görülüyor. Geçmişte bir yerde zelzele olduysa orada tekrar sarsıntı olacaktır. Bu kural değişmez bir kuraldır. Kocaeli’de 1999’da bir zelzele olduysa tekrar olacaktır. 1999’da zelzelenin olacağına dair her şey oldu ve ben bir rapor hazırlayarak Başbakan Ecevit’i aradım, bana ‘Meşgul’ dediler ve eşini yönlendirdiler. Eşi Rahşan Ecevit’i aradım, onun da meşgul olduğu söylendi. Sarsıntı oldu, dediğimiz her şey çıktı lakin öncesinde kimseye anlatamadık.
Gölcük için zelzele kaçınılmazdı zira 1967’de bir zelzele oldu ve o zelzele sonrası sıranın buraya geldiği muhakkaktı. Zelzele sonrası bir hesap yaptım, gücünü boşaltmadığını gördüm ve Düzce’yi sarsıntı vurdu. Bugün gerginlik İstanbul’un önüne gitti. Bu kaçınılmaz bir zelzelenin işareti. Orada olacak sarsıntı Kocaeli’yi etkileyecektir zira 1999 Gölcük Sarsıntısı orayı etkiledi. 1999 yılında Gölcük çok yıkıldı lakin Karamürsel o kadar yıkılmadı zira Karamürsel Samanlı Dağları üzerine konseyi. Gölcük ise bataklık olarak bilinen alanlar ortasında. İleride İzmit Körfezi ile Sapanca Gölü birleşecektir. Yer hareketi bunu bizlere söylüyor. Bizler kökümüzü unuttuk.
‘SAKARYA ÇUKURUNDA OLABİLİR’
1999 sarsıntısı sonrası Bülent Ecevit, Devlet Bahçeli, Mesut Yılmaz valizleri topladı ve Amerika’ya ‘Sağlam yapı nasıl olur?’ sorusunun karşılığını aramaya gitti. Adapazarı’nda bir Türk meskenini gösteriyorum. Çatlak olan yere tahta yerleştirilmiş, sallantı emilmiş. Safranbolu konutları Türk konutlarıdır. Biz konutları sağlam yapmayı biliyorduk, tarihine bakalım. Sakarya çukuru tehlikeli Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ile Latifeye Büyükşehir Belediyesi’nin İzmit Körfezi ile Sapanca Gölü ortasını yerleşim yasaklı bölge ilan etmeli lakin ne yazık ki sanayi burada gelişiyor. İstanbul Zelzelesi beklenirken Sakarya çukurunda sarsıntı olabilir. Marmara zelzele yorgunu bölge. Beklenen sarsıntı 2045 hatta 2150 yılında olabilir.”