Dünyanın en esaslı tiyatro topluluklarından biri olarak sayılan Comedie Française, İKSV tarafından düzenlenen 28. İstanbul Tiyatro Şenliği kapsamında İstanbul’a geliyor. Topluluğun, prömiyerini bu yaz Avignon Festivali’nde gerçekleştirdiği ‘Hekabe, Hekabe Değil’ isimli oyun, şenlik kapsamında 2 ve 3 Kasım’da Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde izlenebilecek.
Avignon Şenlik Yöneticisi Tiago Rodrigues’in yazdığı ve yönettiği ‘Hekabe, Hekabe Değil’, Euripides’in trajedisi ile gerçek olaylardan esinlenmiş bir öyküyü iç içe geçiriyor. Biri, Truva savaşında her şeyini kaybetmiş kraliçe ‘Hekabe’, emanet ettiği küçük oğlunu öldüren Trakya Kralı’ndan intikam almaya çalışıyor. Oburu, günümüzde ‘Hekabe’yi canlandıran bir oyuncu ‘Nadia’, otistik çocuğunun kaldığı kurumda makus muamele gördüğünün ortaya çıkması üzerine devlet karşısında adalet arıyor. Oyun, hem intikam ve adalet ortasındaki alakayı hem de çocuklara bu kadar ızdırap çektirebilen bir dünyada kurulu sistemi tartışmaya açıyor.
Oyunda başrolde yer alan Elsa Lepoivre ile oyunu konuştuk.
Comedie Française dünyada çok eski ve itibarlı bir tiyatro, yollarınız nasıl kesişti? Oyunda bir anneyi canlandırıyorsunuz, bu teklif size nasıl geldi? Rolün sizi zorlayan tarafları var mı?
Nisan 2003’te o zamanın yönetmeni benimle bağlantıya geçti ve beni topluluğa katılmaya davet etti. Hevesle kabul ettim zira bu efsanevi tiyatro, merakımı uyandırıyordu. Bu oyundaki anne rolü çok güçlü zira engelli ve kendisini söz edemeyen oğlu için adalet arıyor. Onu ele geçiren öfke ve çaresizlik, somutlaştırması kuvvetli hisler. Samimiyetin neredeyse mecburî olduğu bu usulde bir rolü tasvir etmek alışılmış ki güç, rolün gerektirdiği tüm kırılganlık ile birlikte.
‘Hekabe Hekabe Değil’, bir trajediyle gerçek olaylardan esinlenmiş bir öykünün iç içe geçmiş hali. Direktör Tiago Rodrigues ile bu oyuna hazırlanırken rolünüz için nasıl bir çalışma yaptınız?
Tiago Rodrigues temayı önerdi. Eski trajediyi, birlikte çalıştığı ve bu süreci yaşayan bir aktrisin hayatını ilham alan çağdaş bir trajediyle karıştırmak. Sonra, bir arada yaptığımız çok sayıdaki fikir alışverişinden sonra, benim kişiliğimin birtakım taraflarını ekleyerek Nadia Roger rolünü yazmaya başladı.
‘ADALET ARAYIŞI İLE BİR ARADA İHANETE UĞRAMANIN YARATTIĞI SERSEMLİK…’
Oyunda iki Hekabe var. Biri Truva Savaşı’nda her şeyini kaybetmiş Hekabe. Başkası günümüzde Hekabe’yi canlandıran, otistik çocuğunun maruz kaldığı makus muamelenin ortaya çıkması üzerine devlet karşısında adalet arayan… Adalet arayan mı daha sıkıntı durumda, her şeyini kaybetmiş olan mI sizce?
Her ne kadar ikisi de trajedi olsa da, bu iki farklı savaş. Hekabe’nin başına geldiği üzere her şeyi kaybetmek, mutlak bir hiçtir. Hele ki kurtarabildiği tek çocuğu, müdafaası için bıraktığı ve güvendiği arkadaşı tarafından öldürüldüğü için. Onun intikam alma hırsı da bundan doğuyor. Nadia karakteri de çocuğunun korunması gerektiği bir kurumda yaşadığı istismara karşı tıpkı öfkeyi hissediyor. İki karakteri bağlayan hareket budur: Adalet arayışı ile birlikte ihanete uğramanın yarattığı sersemlik. İkisi de başka bağlamlarda da olsa savaşçı bayanlar.
Oyunu farklı ülkelerde oynuyorsunuz. Aldığınız reaksiyonlar ve övgüler farklılaşıyor mu?
Evet, yansılar gittiğimiz ülkeleri yöneten devletlerin maddelerine nazaran değişiyor. Lakin oyunun ana teması, yani bir bayanın engelli çocuğunu savunması ve onun için adalet araması, üniversal ve çok sayıda kişiyi etkiliyor. En güçlü hissettiğim yorumlama budur.
‘HEDEFİM BU KISSAYI EN DÜRÜST BİÇİMDE ANLATMAK’
Oyunda bir annenin sevgisini ve hiddetini canlandırışınız büyük övgüler toplamış. Övgü ya da yergi sizi ne kadar etkiliyor?
Gösterinin içerdiği hisler paylaşılınca ve bayanlar şovun sonunda gelip benimle konuşunca, yalnızca bayanlar değil bu ortada, memnun oluyorum. Lakin tenkitlerin beni etkilemesine ya da zayıflatmasına müsaade vermemeye çalışıyorum. Ben işime ağırlaşmaya devam ediyorum ve bütün performanslarda gayelerime ulaşmaya çalışıyorum; amacım bu kıssayı en dürüst biçimde anlatmak.
‘İSTİSMARLAR KONUSUNDA SESSİZ KALMAMALI’
Oyun, hem intikam ve adalet ortasındaki bağlantıyı hem de çocuklara bu kadar ızdırap çektirebilen bir dünyada kurulu sistemi tartışmaya açıyor. Savaşlarda çocuklar istismara uğruyor, ölüyor. Bu bahiste ne demek istersiniz?
Bu çeşit istismarlara karşı savaşmak gerekiyor. Olanların duyulması için insanların konuşmasına müsaade verilmeli. Çocuklar o denli kırılgan ki, onların acısı dayanılmaz. Bu istismarlar konusunda sessiz kalmamalı, bayanları bu çabaları esnasında desteklemeliyiz.
Türkiye’ye daha evvel geldiniz mi? Gelmeden evvel bilgi aldınız mı?
Ben daha evvel hiç Türkiye’ye gelmedim. Türk insanı hakkında yalnızca güzel şeyler duydum ve İstanbul, keşfetme hayali kurduğum bir yerdi. Bu fırsat, ‘Hekabe Hekabe Değil’in seyirciye sunumu aracılığıyla karşıma çıktığı için kendimi şanslı hissediyorum.