Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz, toplumun 7’den 70’e neredeyse tüm kesitlerini ‘ekonomist’ haline getirdi. Zira nüfusun değerli bir kısmı kuruş hesabı yaparak geçimini sağlamaya çalışıyor.
Vatandaş bu durumdayken, iktidar sloganik telaffuzlar ve süreksiz tahlillerle hayat pahalılığının üstesinden geleceklerini öne sürüyorlar. Bugünkü tablonun sorumlusu olarak da vakit zaman ‘dış güçler’ gösteriliyor.
“Vatandaşı enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz”, “Enflasyonun belini kıracağız”, “Fiyatlardaki köpüğü, şişkinliği, müsilajı alacağız”, “Enflasyon düştü düşecek…” Bu telaffuzlar AKP iktidarının bilhassa de son devirde sıkça tekrar ettiği telaffuzların başında geliyor.
Yıllardır gibisi telaffuzlarla halkın karşısına çıkan AKP sözcüleri son olarak 2019’da “Enflasyonla Topyekün Mücadele” sloganıyla bir kampanya başlatmış, bazı TV ve gazeteler aracılığıyla yürütülen kampanya çerçevesinde büyük kentlerin en işlek meydanlarına tanzim satış noktaları kurulmuştu.
Aynı tarihlerde Türkiye genelinde kimi patates ve soğan depolarına baskınlar düzenlenmiş, yeniden birtakım depo sahipleri, pazarcılar “terörist” suçlamasıyla karşı karşıya kalmıştı. 4 yıl evvel o tanzim satış noktalarından biri de Mecidiyeköy’e kurulmuş, tekrar bir Şubat gününde SÖZCÜ muhabiri tarafından kuyruk ve etiketler görüntülenmişti.
Benzeri tanzim satış noktaları önünde uzun kuyruklar oluşurken iktidar bunun “yokluk” değil, “varlık” kuyruğu olduğunu söylemişti.
Aylarca, yıllarca gibisi metotlarla, telaffuzlarla devam eden enflasyonla uğraşa karşın fiyatlar katlanarak artıyor.
O günlerde tanzim satış noktasında soğanın kilosu 2 TL, patatesin kilosu 2 TL, patlıcanın kilosu 4.5 TL ve biberin kilosu 6 TL’den satılıyordu. Şu an ise tıpkı semtte markette Şubat’ın birinci haftası itibariyle patlıcanın kilosu 35 TL, patatesin kilosu 9 TL, soğanın kilosu 15 TL, biberin kilosu da 32 TL. Hatta arpacık soğanının kilosu 39 TL.
Aynı meydana en yakın Gülbağ pazarında ise yeni fiyatlar şu biçimde; patlıcanın kilosu 25 TL, patatesin kilosu 15 TL, soğanın kilosu 15 TL, biberin kilosu 36 TL.
Bu süreçte fiyatlar katlanırken, enflasyondaki artış da durdurulamadı. TÜİK’e nazaran tüketici fiyatları 2019 Ocak ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 1.06, yıllık yüzde 17.16 artış gerçekleşmişti.
“Enflasyon ile topyekün mücadele” diye diye geçen 4 yılın akabinde, 2023 Ocak ayında, TÜİK’e nazaran tüketici fiyatları aylık yüzde 6.65, yıllık yüzde 57.68 arttı. ENAG ise aylık enflasyonu yüzde 9.26, yıllık enflasyonu yüzde 121.62 açıkladı.
Peki iktidar yıllardır dillendirdiği enfalasyonla topyekün gayrette başarılı mı? Bu soruyu birebir meydanda; Mecidiyeköy’de, 2019’da tanzim satış noktasının kurulduğu yerde halka sorduk. İşte aldığımız cevaplar:
“BAŞARISIZLIĞIN DİBİ”
Cahit Sayın: “Başarılı olup olmadığı fiiliyattan aşikâr değil mi? Pazara markete çıkın, patatesin ve soğanın nereden nereye geldiği belirli, her şeyin nereden nereye geldiği aşikâr esasen. Neyin başarısı? Muvaffakiyet diye bir şey kelam konusu değil, başarısızlığın tabanı bu. ‘Allah razı olsun’ diyecek halimiz yok. Vatandaş olarak bundan daha makûs bir duruma nasıl getirilebilirdik onu merak ediyorum, bir türlü yanıt bulamıyorum. Beceriksizlik, liyakatsizlik ne derseniz deyin. Keşke o günkü fiyatlar kalsaydı, memurun, emeklinin aldığı fiyatlara artırım yapılmasaydı. Ne maaşa artırım gelseydi ne de kullandığımız eserlere.”
“KİLODAN ADEDE DÜŞTÜK”
Beytullah Yıldız: “Başarılı değiller. Yüzde yüz artırım mı olur? Zama artırım, her şeye zam… Olmaz bu türlü. Ülkemiz büyüsün, gelişsin öbür ülkeler bizim gücümüzü bilsin lakin burada garibanlar ezilmesin. Şu an eziliyor, ben giderken marketlerin önünden 1-2 tane portakal mandalina alıp, o denli yiyerek gidiyorum. Beşerler ‘5 kilo ondan’, ‘5 kilo bundan’ diyeceğine, ‘2 tane şundan’, ‘3 tane bundan’ diyorlar. Kilodan adede düştü.”
“BAŞARI OLSA ENFLASYON YÜKSELMEZDİ”
Batuhan Aydın: “Ben hiçbir muvaffakiyetini görmüyorum. Ne kadar konuşsalar da, ne kadar bilmezlikten gelseler de bir muvaffakiyet yok. Muvaffakiyet olsa esasen enflasyon bu kadar yükselmezdi. Laf atıyorsan icraat yapacaksın lakin yalnızca laf var bizimkilerde. Seçimlerde gençlerin oy kullanma oranı yüksek olacak, inşallah düzelecek.”
“ÜRÜN VAR PARA YOK”
Gürbüz Ünal: “Hayır başarılı değiller, göz önünde. Enflasyon düşük olsa zati fiyatlar bu kadar yüksek olmaz. Ben emekliyim, emekli maaşım lakin elektrik, su, telefon ve aidata yetiyor. Bunun ilerisinde bir enflasyon olmaz artık. Aslında pazara gidemiyoruz, evvelce 2 kilo patates alıyorduk artık 1 kilo patates alıyoruz. Türkiye’de iktisat tabana vurdu. Daha evvel o yokluğu yaşadık, keşke o yokluk olsaydı… Sıraya giriyorduk fakat cebimizde para vardı. İstediğimiz her şeyi alabiliyorduk. Şu an eser var para yok.”
“OLAN GARİBANA OLUYOR”
Yalçın Uğur: “Başarılı değiller. Olan garibana, çiftçiye, taban ücretlilere oluyor.”
Seyit Bey: “Mustafa Kemel Paşa hoş bir vatan bıraktı lakin kimisi geldi dinimizi kullandı kimisi geldi vatanımızı kullandı. Her şeyi değerli yapabilirler lakin vatanımız ucuz değil. Türk milletini harcamak istiyorlar ancak harcanmaz bu millet.”
“BAŞARILI DEĞİLLER BU TARTIŞMADAN UZAK BİR KONU”
Elif Hanım: “Kesinlikle başarılı değiller, bu tartışmadan uzak bir bahis. İster iktidar yanlısı olun, ister tam zıddı görüşte olun hatta apolitik olun hiç fark etmez, başarılı değiller. Başarılı olsalardı sonuç bu olmazdı. Tanzim satışın da büsbütün bir kurgu olduğunu düşünüyorum, zati daima seçim öncesi yapılıyor bu türlü şeyler. Neden biz olağan vakitte bir şey görmüyoruz bilmiyorum. 20 yıldır birebir beşerler tarafından yönetiliyoruz. 20 senede biz bir noktadan bir noktaya gelemediysek yahut geldiğimiz nokta çok daha berbat bir nokta ise bu tartışılır. Annem ve babam memur ben hakikaten lüks içinde büyümüşüm, artık bunu anlıyorum.”
“BAŞARILI OLDUKLARI SÖYLENEMEZ”
Mustafa Ar: “Ben pandemiden beri bunları her gece dinliyorum, sabahlara kadar konuşuyorlar fakat başarılı oldukları söylenemez. Lafta kalıyor. Taban fiyata göstermelik artırım veriyorlar. Minimum fiyata artırım haberini duyduğumuz an daha maaşı almamıza 45 gün varken eserlere artırım yapmaya başlıyorlar. Biz zamı görmeden artırım eriyor gidiyor. Çok başarılı olduklarını söyleyemeyeceğim. Onlara sorarsan ‘Dünya geneli böyle’ diyorlar lakin ne derece yanlışsız? Bu tedbiri alınamaz bir şey değil.”