T24 Kültür Sanat
Türkiye turizminin sembol görsellerinden Side Apollon Tapınağı’nın yanındaki Athena Tapınağı’nın hafriyatlarda ortaya çıkarılan tarihi sütunlarından 20’sinden kalan modüller, geçen sene başlatılan onarımla yüzyıllar sonra ayağa kaldırıldı.
Türkiye’nin turizmdeki en kıymetli tanıtım görsellerinden Apollon Tapınağı, dünyanın en çok turist çeken noktalarından biri olarak dikkat çekiyor. Side’de yürütülen hafriyat ve onarım çalışmalarında Apollon Tapınağı’nın yanındaki Athena Tapınağı da yüzyıllar öncesinde olduğu üzere tekrar hayat buluyor. Milattan Evvel 7’nci yüzyıla tarihlenen ve Pamfilya’nın en değerli liman kenti olan yarımada biçimindeki Side’de, Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülen onarım çalışmalarında, Athena Tapınağı’nın kazılarında ortaya çıkarılan tarihi sütunların onarımında sona yaklaşıldı.
“Çelik kasnaklarla güçlendirildi”
Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürü Veysel Akın, Athena Tapınağı’nda 2023 yılında başlayan onarım çalışmalarının yakın bir müddette tamamlanacağını belirterek, “Restorasyon başında yalnızca 1 sütun ayaktaydı. O da sütun başlığı dahi yoktu. Sonrasında şu anki mevcut toplamda 20 sütun ayağa kaldırıldı. Kuzeydoğu kısmında 4 adet ayağa kaldırıldı. Sütun başlıkları ve sonrasında bütün mimari elemanları ayağa kaldırıldı. Bunları ayağa kaldırmak için çelik kasnaklarla sütunlar statik manada güçlendirildi” diye konuştu.
Geleceğe miras projesi
Diğer mimari elemanların Athena Tapınağı’na ilişkin olduğunun daha evvelce belgelendiğini, Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanmış projeye de işlendiğini lisana getiren Veysel Akın, “Biz de bu doğrultuda Athena Tapınağı’na ilişkin olduğu tespit edilmiş sütunları ayağa kaldırarak onarım çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Doğu cephesinde özgün mermer basamaklar hafriyat sırasında devam eden çalışmalarda tespit edildi. Bu doğrultuda eksik kalan mermer basamakların yerine mermer tozu ve harçla imitasyon tamamlamalar da yapıldı. Şimdilik onarım çalışmalarımızı kısa bir müddette tamamlamayı ve sonrasında bakanlığımızın kıymetli bir projesi olan Geleceğe Miras Projesi kapsamında aydınlatarak gece müzeciliğine hazır hale getirmeyi planlıyoruz” dedi.
Athena ve Apollon’dan ibaret değil
Apollon ve Athena tapınaklarının bulunduğu alanın Liman Kutsal Alanı olarak isimlendirildiğini belirten Side Antik Kenti Hafriyat Lideri Prof. Dr. Feriştah Alanyalı ise “Burada son yıllarda yapılan araştırmalar, buranın yalnızca Athena ve Apollon tapınağından ibaret olmadığını, limanın çabucak yanında öteki kült alanları da içine alan büyük bir kutsal alan olduğunu bizlere gösterdi. O yüzden son yıllarda bölgeye tapınaklar alanı ya da liman kutsal alanı ismini veriyoruz. Alanda birinci çalışmalar, 1947 yılında Arif Müfid Mansel tarafından yapılan kazılarla başlatılsa da son yıllarda bilhassa 2023 yılından itibaren bakanlığımızın büyük takviyesiyle Geleceğe Miras Projesi kapsamında Side’de çalışılan hafriyat ve onarım çalışmaları yürütülen en kıymetli alanlardan biri” diye konuştu.
Apollon Tapınağı projesi için de hazırlık
Athena Tapınağı’nda onarım çalışmalarının süratle devam ettiğini belirten Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, “Hatta sona yaklaştığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Tıpkı formda Apollon Tapınağı’nın projeleri de bakanlığımız tarafından hazırlatılıyor. Çok yakın bir tarihte orada da onarım çalışmalarına başlanacak. Aslında alandaki onarım, muhafaza ve tamir çalışmaları 2009-2010 yıllarından evvel bazilika ve etrafında başladı. Lakin Athena Tapınağı için şimdi bu türlü bir şey yoktu. Athena Tapınağı onarım çalışmaları 2023 yılından itibaren büyük sürat kazandı. Kısa müddette çok titiz ve çok kıymetli bir çalışma gerçekleştirilmiş oldu” dedi.
Sütunların tamamı özgün eserler
Restorasyondaki sütunların büsbütün tarihi, yepyeni modüller olduğunu tabir eden Prof. Dr. Alanyalı, şu bilgileri verdi:
“Tapınaklar bölgesine bilhassa 19’uncu yüzyılın sonunda taş ocağında çalışmak için gelenler, uzun mühlet buradaki taşları bir ocağın içine atarak kireç elde etmişler ve o kireç yapılarda kullanılmış. Münasebetiyle her iki tapınağın modüllerinin büyük kısmı bugün elimizde değil. Fakat Athena Tapınağı’nda yürütülen bütün çalışmalarda daima yepyeni modüllerin kullanımı temel alındı. Elimizdeki mevcut modüllerin hepsi kullanıldı. Bu çalışmalar tamamlandıktan sonra Athena Tapınağı için öteki bir onarım çalışmasından bahsetmek güç. Zira elimizde kullanılabilecek tapınağa ilişkin bütün modüller, bu onarım çalışmaları kapsamında değerlendirildi.”
Turistik bedeli çok yüksek bir alan
Apollon ve Athena tapınaklarının bulunduğu yerin turistik pahası çok yüksek bir alan olduğuna da işaret eden Prof. Dr. Alanyalı, “Bildiğiniz üzere Türkiye’nin tanıtımında en çok kullanılan görsellerden biri, Apollon Tapınağı’na ilişkin görsellerdir. Side’ye gelenlerin de birinci görmek istedikleri noktalardan biri burası. Münasebetiyle burada her saatte çok ziyaretçi var. Fakat alanda uzun vakittir büyük projeler gerçekleştirilememişti. 2023 yılında büyük bir takviyeyle projelerin başlatılması ve sonuna gelinmiş olması yalnızca bizler için değil, ziyaretçiler için de çok sevindirici. Onarım çalışmaları kısa müddette tamamlanacak ve çok yakın bir tarihte etraf düzenleme projesi kapsamında Athena Tapınağı aydınlatılacak ve ziyarete açılacak” dedi. (DHA)
|
‘Gecenin Kıyısı’nda taraf tutmanın anlamsızlığı üzerine bir hikâye
|
