Sivas’ta 60 yıl evvel halktan toplanan yardım paralarının da eklenmesiyle inşa edilen “Sivas Kongresi ve Atatürk Anıtı”, kentin simge noktalarından biri olarak biliniyor. Kentteki bir taş ocağından alınan turuncu renkteki taşlardan inşa edilen anıt, kongre ruhunu taşlara yansıtan ayrıntılarıyla dikkat çekiyor. 4 Eylül 1919 tarihli Sivas Kongresi’ne katılan delegelerin vilayetlerini temsilen farklı renk ve ebatlarda taşların da yer aldığı anıtta yıllar içerisinde aşınmalar meydana geldi. Sivil Toplum Kuruluşları (STK) öncülüğünde, anıtın yenilenmesi için ön çalışma başlatıldı.
4 Eylül 1919 tarihli Sivas Kongresi’ne konut sahipliği yapan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün “Cumhuriyet’in temellerini burada attık” kelamlarını sarf ettiği Sivas’ta, 60 yıl evvel yapılan “Sivas Kongresi ve Atatürk Anıtı”, vakit içerisinde kentin simge yerlerinden biri oldu. Dönemin Belediye Başkanı Ahmet Durakoğlu başkanlığında 1964 yılında “Sivas Kongresini Abideleştirme Derneği”nin kurulmasıyla Sivas’ta mevcut Atatürk büstü yerine yeni bir Atatürk Anıtı yapılması kararlaştırıldı.
Sivas’ın yapıtı olarak nitelendirilen anıt taşlar
Tarihi Sivas Kongresi’nin yapıldığı Sivas Lisesi binasının yanı, anıt alanı olarak seçilerek çalışmalara başlandı. Anıt çimentosuna, alın terinden, son kuruşuna kadar Sivas’ın yapıtı olarak nitelendirilen anıtın taşları, kent merkezine 40 kilometre aradaki Sıcak Çermik Kaplıcası yakınlarındaki taş ocağından alınan kırmızı ve kahverengi karışımı, turuncuya yakın renklere sahip taşlardan yapıldı. Bugün Atatürk Anıtı ismiyle bilinen anıt, bütünlüğünde yer alan ayrıntılarıyla Sivas Kongresi ve Atatürk Anıtı olarak isimlendirildi. 8,90 metrelik taş sütun ve etrafındaki taş kaplama platform üzerine inşa edilen anıtın gerisinde ıhlamur ağaçları konumlandırıldı.
Taş sütunda kongreden detaylar
Atatürk heykelinin konulduğu yerin gerisindeki taş sütunda farklı boyutlarda, girintili çıkıntılı inşa edilen taşlar, kongre sürecinde yaşanan tartışmalara atıf olarak ayrıntılandırıldı. Heykelin çabucak yanında Sivas Kongresi’ne katılan delegelerin vilayetlerini temsil eden farklı renk ve ebatlarda taşlara yer verildi. Anıtta ellerini havaya açarak kurtuluş sevincini yaşayan bir Anadolu bayanı rölyefi işlenirken, iki kişinin yer aldığı rölyef 4 Eylül üzerinde birlik ve beraberliği, yandaki yaşlı insan rölyefiyse bu birlik beraberliğe dayanağı yansıtması fikriyle yerleştirildi.
300 bin liraya mal oldu
Ayrıca Atatürk’ün Sivas Kongresi’nin ehemmiyetini söz eden “Cumhuriyet’in temelini burada attık” kelamı de anıtta yerini aldı. O günün kaidelerinde 300 bin liraya mal olan anıta valilik, belediye, tümen Komutanlığı, Ticaret ve Sanayi Odası maddi takviye sağlarken, kalan paralar halkın yardımı ile toplandı. Bayrak direği ise Demiryolu fabrikasında yaptırıldı. 60 yıldır Cumhuriyet Meydanı’na bakan yerde yer alan anıtın taşları, vakit içinde aşınmaya uğradı. Anıtın yenilenmesi için ön çalışma başlatıldı.
“Bayağı bir yıpranma görünüyor”
Sivas Kent Konseyi Başkanı, tarihçi Ahmet Necip Günaydın, anıtın geride kalan 60 yılda yıprandığını belirterek, “Atatürk Anıtı’nın yapıldığı periyottaki kayıtlarda ‘Sivas Kongresi ve Atatürk Anıtı’ olarak geçiyor. Daha evvel Cıbırlar Parkı’nda küçük bir büst varmış, onun yerine bir anıt yapma fikri doğmuş. O dönemin belediye başkanı Ahmet Durakoğlu öncülüğünde bir dernek kurulmuş ve halktan bayağı bir para toplanmış. Bir mühlet çalışmalar aksamış lakin daha sonra da imal basamağına geçmişler. 1965 yılında, 4 Eylül günü buranın açılışı gerçekleştirilmiş. Dernek kurularak ve halktan yardım toplanarak yaptırılan bu anıtın açılışından bu yana 60 yıl geçmiş. Burada bayağı bir yıpranma görünüyor. Üretiminde kullanılan taşlar, 60 yılda aşınmış. Şimdiyse buranın yenilenmesi gündemde. Valimiz ve belediye liderimiz, kesinlikle ilgileneceklerdir. Atatürk Anıtı ile ilgili STK temsilcileri ve gazetecilerimiz ile daima birlikte bir karar verilecek” dedi.
“Bizzat halkın parası ile yapılmış”
Anıtın her ayrıntısının düşünülerek yapıldığını anlatan Günaydın, “Bu anıtta Sivas Kongresi delegelerin geldiği vilayetleri temsil eden renkli taşlar yer almış, Anadolu bayanlarını sembolize eden bir anıt yapılmış. Taşların rengi, çıkarıldığı ocaktan kaynaklı klasik rengidir. Oradan da motamot bu renkte gelmiş. 1965 yılının koşullarına nazaran hoş bir anıt yapmışlar. Şahsen halkın parası ile yapılmış. Buranın bu türlü terkedilmiş bir yer üzere çok aşınmış halde durması, Sivas açısından beğenilen bir şey değil. Fakat inanıyorum ki burası, en hoş formuyla yapılacak ve tekrar halkımızın hizmetine sunulacak. Zira burası, Sivas’ın merasim alanı. Merasim alanının en hoş halde yapılması lazım” diye konuştu.
(DHA)
|
Kuantum bilgisayarlar tüm şifreleri kırabilir mi? – Prof. Zafer Gedik anlatıyor
|
