Türkiye’nin birinci bayan Sümeroloğu Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında dün akşam hayatını kaybetti. Çığ’ın vefat haberini yazılarının tek telif hakkı sahibi olan Kaynak Yayınları, “Türkiye’nin aydınlanma uğraşının yorulmak ve yaşlanmak bilmeyen kıymetli bilim bayanı, son Sümer Kraliçesi, kıymetli müellifimiz Muazzez İlmiye Çığ’ı kaybettik. Ailesinin, okurlarının ve ülkemizin başı sağolsun” tabirleriyle duyurdu.
Sümerlilerin tarihini geniş bir bakış açısıyla ele alan İlmiye Çığ, Orta Asya kökenli Tufan efsanesini, tanrıça İnanna’yı, tarihteki birinci kral kahraman olan Gilgameş’i, Kur’an, İncil ve Tevrat’ın Sümer’deki kökenini yazmıştı. Türkler ile Sümerliler ortasındaki kültür ve lisan ilişkileri olduğunu belirten ünlü isim “Sümerliler Türklerin Bir Koludur” isimli kitabını kaleme almıştı. Kelam konusu kitapların tek yayın hakkı ise Kaynak Yayınları’ndaydı.
ATATÜRK VE SÜMERLİLER
Muazzez İlmiye Çığ’ın “Atatürk ve Sümerliler” kitabı, Atatürk’ün Sümerler üzerine yapılan çalışmalara olan ilgisini ve Sümer medeniyetinin Türk tarihi açısından ehemmiyetini ele alıyor. Kitap, Atatürk’ün tarih, lisan ve kültür alanlarında yürüttüğü çalışmalara ışık tutarken Sümerler ile Türkler ortasındaki muhtemel irtibatlara ve bu bahsin Atatürk’ün ilgisini neden çektiğine dair bilgiler sunuyor.
Atatürk’ün bu bahiste araştırmalara ilgi göstermesinin gerisinde, Türk Tarih Tezi ve Güneş Lisan Teorisi üzere, Türk milletinin kökenleri ve dünya tarihindeki yeri hakkında fikirleri geliştirme gayreti vardır. Kitapta, Atatürk’ün bu teorileri nasıl desteklediği, Sümeroloji çalışmaları için nasıl teşviklerde bulunduğu ve Türk kültürü ile Sümer kültürü ortasında ne üzere paralellikler arandığı anlatılıyor.
“TÜRKİYE ONU ÇOK GEÇ KEŞFETTİ”
Odatv’ye konuşan Kaynak Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Tunca Arslan, İlmiye Çığ’ın vefatı nedeniyle büyük bir ıstırap duyduklarını belirtti. Nazım Hikmet’in “Yaşamaya Dair” şiirinin Çığ’ı hatırlattığını lisana getiren Arslan, ayrıyeten ünlü ismin çok geç keşfedildiğini belirterek şunları kaydetti;
“Muazzez İlmiye Çığ bana ferdî olarak Nazım Hikmet’in şiirini hatırlatan bir bilim bayanıydı. ‘Yetmişinde bile zeytin ağacı dikeceksin, bir sincap üzere yaşayacaksın…’ Ben kendisini yakından tanıma fırsatı buldum, nitekim o şiirdeki üzere bir insandı. Yorulmak bilmeyen, gözlerinin içi gülen, çalışkan bir Cumhuriyet kıymetini, Atatürk kızını kaybettik. Aslında Çığ’ın kitapları 80 yaşından sonra yayınlanmaya başladı. Türkiye onu çok geç keşfetti. 80 yaşından sonra Türkiye’de tanındı lakin bu geç keşif telafi edildi. Cumhuriyet aydınlanmasını okurlarına büyük bir şevkle sundu. Sahiden de Cumhuriyet değerlini tümüyle üstünde taşıyan bir aydındı. Çalışkanlığı ve üretkenliğiyle, Anadolu topraklarına bağlılığıyla örnek bir aydını kaybettik. Okurlar onu geç keşfetmesine karşın büyük ilgi gösterdi, kitapları pek çok baskı yaptı. Anadolu’nun bağrından çıkan bir aydındı”
“SÜMERLİLERİN TÜRKLERİN KOLU OLDUĞUNU ORTAYA KOYDU”
İlmiye Çığ’ın “Atatürk ve Sümerliler” kitabı hakkında da konuşan Arslan, Atatürk’ün Türklerin ataları konusundaki merakıyla ünlü ismin bu yolda yürüdüğünü belirterek şunları söyledi;
“Çığ, o çivi yazılı tabletleri çözme sürecinde pek çok şeyin aydınlanmasını sağladı. Sümerlilerin Türklerin bir kolu olduğu gerçeğini ortaya koydu. Atatürk’ün Türklerin ataları konusundaki merakıyla İlmiye Çığ bu yolda yürüdü. Anadolu çok varlıklı bir coğrafya. Eskiye dair, tarih öncesine dair çalışmaları, şimdi aşılmış durumda değil. Sümerler ve Türkler ortasındaki münasebette bunlardan biri. Kelam konusu kitapta bunu gereğince anlatıyor tek dileğimiz bu evrede onun yolundan yürüyecek yeni bilim insanlarının çıkmasıdır”
Zeynep Çakır