Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, devlete vergi borcu olanları açıklama kararı aldıklarını anımsatarak, 5 milyon liradan fazla vergi borcu olanların bugün Gelir Yönetimi Başkanlığının internet sitesinde ilan edileceğini bildirmişti. Beklenen açıklama geldi.
Listeye ulaşabilmek için tıklayınız.
ŞİMŞEK’İN AÇIKLAMASI
Borçlu mükellefleri iki liste halinde açıklayacakları bilgisini veren Şimşek, birinci listede ikmalen, resen yahut idarece yapılan tarhiyatlar nedeniyle mutlaklaşan vergi ve cezaları, ikinci listede de vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının kamuoyuyla paylaşılacağını söyledi.
‘KESİNLEŞEN TAHRİYATLAR’ LİSTESİ
Şimşek, “kesinleşen tarhiyatlar” listesinde 2 bin 464 mükellefin yer aldığını ve bunların mutlaklaşan vergi ve cezalarının toplamının 53 milyar lira olduğunu aktararak, “Bu mükelleflerin 419’u gerçek kişi, 2 bin 45’i hukukî kişi. Listede yer alan mükelleflerin 299’u aktif ve toplam mükelleflerin yüzde 12,1’ini oluşturuyor. Bunlar ismine mutlaklaşan vergi ve ceza fiyatı 6,3 milyar lirayı buluyor. Terk mükellef sayısı ise 2 bin 165. Bunlar ismine mutlaklaşan vergi ve cezalar ise 46,6 milyar lira oldu.” diye konuştu.
Bu listede bulunanlara direkt “vergi borçlusu” denilemeyeceğini vurgulayan Şimşek, listede, vergi beyanlarında eksiklik bulunan yahut hiç beyanname vermeyen ya da haksız yere vergi iadesi alan mükelleflerle ilgili yapılmış tarhiyatlardan katılaşmış olanların bulunduğunu bildirdi.
Şimşek, katılaşan bu tarhiyatların ödenmiş olmasının açıklamaya pürüz olmadığına dikkati çekerek, “Bu nedenle öteki borçlu listesiyle karıştırılmamalıdır. Alışılmış bu listede yer alan mükelleflerin birden fazla gerçek bir faaliyeti olmadığı halde uydurma doküman düzenleme, vergi kaçırma üzere maksatlarla kurulmuş işletmeler. Listede yer alan 2 bin 464 mükelleften 1752’si bu çeşitten. Bunlar hakkında yapılan ve mutlaklaşan vergi ve ceza meblağı 42,9 milyar lira ve bu fiyat ilan edilen toplam fiyatın yüzde 81,1’ine tekabül ediyor. Bu meblağın tahsil kabiliyeti de yok. Çünkü bunlar ya iflas etmiş ya da haklarında iflas kararı olmasa da hiçbir mal varlığı bulunmayan işletmeler. Bunların sahiplerinin de malı yok. Bu çeşit işletmeler çoklukla hiçbir malı bulunmayanlar ismine açılıyor, maksada ulaşıldıktan sonra ortadan kayboluyor.” tabirlerini kullandı.
‘YAPAY ZEKA İLE TAHSİL EDİLECEK’
Sahte doküman düzenleyerek haksız kar sağlayan bu çeşit işletmelerle uğraş için çeşitli yasal düzenlemeler yaptıklarını lakin kimilerinin Anayasa Mahkemesince iptal edildiğini belirten Şimşek, “Bunlarla ilgili yine yasa çıkarıldı, birtakım düzenlemelerimiz ise onaylandı. Kayıt dışı iktisatla uğraş çalışmaları kapsamında kanundan kaçan ve sahtecilik yapan bu çeşit mükellefleri tespit etmek için yapay zekadan yararlanıyoruz. Uydurma doküman düzenleme riski yüksek mükellefler ile haksız iade talep etme riski yüksek olanları yapay zeka teknolojilerinden faydalanarak tespit etmek hedefiyle TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile bir proje başlattık. Artık devletten haksız iade almak, geçersiz evrak düzenlemek gayeli kurulan işletmeleri, birçok datayı yapay zeka teknolojileriyle tahlil ederek çok kısa müddette tespit edebileceğiz ve bunların derhal mükellefiyetlerini kapatabileceğiz. Bu sayede gerek dürüst mükellefleri gerekse kamunun menfaatini koruyacağız” dedi.
UZUN YILLARA DAYANAN BORÇLAR
Şimşek, ikinci listede ise 31 Aralık 2023 prestijiyle vadesi geldiği halde 30 Eylül’e kadar ödenmemiş, meblağı 5 milyon lira ve üzerinde olan vergi ve cezalara ait açıklama yapılacağı bilgisini vererek, şu tabirleri kullandı:
“Bu listedeki mükellef sayısı 36 bin 806’dır. Bunların 7 bin 948’i gerçek, 28 bin 858’i hükmî kişi. Bu mükelleflerin 4 bin 807’si aktif ve toplam mükellef sayısının yüzde 13,1’ini oluşturuyor. Terk mükellef sayısı ise 31 bin 999. Bu mükelleflerin vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının toplamı 914,9 milyar lirayı buluyor. Aktif mükelleflerin toplam borç fiyatı 113,8 milyar lira, toplam borç içindeki oranı da yüzde 12,4. Terk mükelleflerin borç fiyatı ise 801,1 milyar liradır. Bakın, vergi borçlusu olarak açıklayacağımız 36 bin 806 mükellefin 30 bin 696’sının borcunun tahsil kabiliyeti yok. Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914,9 milyar lira lakin tahsil kabiliyeti olmayan alacak fiyatı da 812,8 milyar lira. Bu alacakların yüzde 88,8’inin tahsilat imkanı bulunmuyor. Bunlar çok uzun yıllara dayanan borçlar.”
Bu alacakların neden tahsil edilemediğine de açıklık getiren Şimşek, “Bu mükelleflerin ya da yasal temsilcilerinin mal varlığı bulunmuyor. Haklarında tüm yasal süreçler yapılmış fakat alacaklar tahsil edilemiyor. Bunlar vakit aşımına uğramadığı sürece devletin yasal kayıtlarında yer alıyor. Vakit zaman da tahsilat tahakkuk oranları konusunda tenkitlere neden oluyor.” diye konuştu.